7. DOŚWIADCZENIE Z BIBLIĄ - WYSTAWA BIBLII

STÓŁ Z BIBLIAMI - 1

Na tym stole znajduje się kilkanaście biblii...

... z których ciekawą jest ta pierwsza tzw „Biblia Pauperum”, czyli biblia dla biedaków.

Nie chodzi o ludzi, którzy nie mieli pieniędzy, ale o ludzi, którzy nie umieli czytać. Tych ludzi nazywano biedakami. Dla potrzeb tych ludzi, którzy nie umieli czytać stworzono w średniowieczu począwszy od 12 i 13 wieku taki system obrazów. (replika) Najczęściej to była taka seria trzech obrazów: pierwszy ze Starego Testamentu, drugi z Nowego Testamentu i trzeci z historii kościoła, albo opisy jakiegoś świętego. Wtedy duchowny, czy ktoś z zakonników pokazywał ilustracje ludziom i opowiadał te historie. W starych katedrach do dzisiejszego dnia znajduje się wiele obrazów i wiele figurek, która mają ludziom w wizualny sposób przybliżyć treści religijne.

Drugim egzemplarzem jest rękopis Pisma Świętego (prawie całe Pismo Święte) w języku węgierskim ze zbiorów biblioteki archidiecezjalnej w Esztergo.

Następnie widzimy cały szereg dużych barokowych biblii tzw. ołtarzowych, które były w kościołach katolickich na ołtarzach jak ewangeliarz, albo biblia. W Watykanie jest duża ładna  biblia, którą zawsze wnoszono podczas obrad soborowych do zgromadzenia obradujących. W kościołach ewangelickich znajduje się zwykle na ołtarzu rozłożona biblia. Te duże formaty biblii spowodowane były też tym, że okulary były rzadkością, bardzo drogie. stąd też aby umożliwić starszym ludziom czytanie biblie drukowano aż do końca siedemnastego wieku, a jeszcze niektóre egzemplarze w 18 wieku w dużych formatach. Ale pierwsze znaczenie odnosiło się do biblii ołtarzowej.

Ten egzemplarz ma zachowane okucia. Nie po to aby zamknąć, żeby nie czytać, ale po to aby chronić księgę przed zniszczeniem bowiem taka biblia miała służyć kilku, kilkunastu pokoleniom ludzi, i dlatego były zamykane aby zabezpieczyć tekst przed zniszczeniem.

DOŚWIADCZENIE Z BIBLIĄ (na zdjęciu powyżej)

Opowiada właściciel eksponatów: Prowadziłem kiedyś wystawę biblii w miejscowości Weil der stadt w południowych Niemczech. Średniowieczne małe miasteczko znane z tego, że tam urodził się słynny uczony Jan Kepler. Po wystawie podszedł do mnie taki starszy pan i powiedział, ża ma w domu taką dużą biblię i czy ja jestem nią zainteresowany. Dał mi adres i któregoś dnia pojechałem do niego. Pokazał mi tą biblię i opowiedział mi historię związaną z tą biblią. Jako młody 12 letni chłopiec zwiedzał w muzeum biblii w Stuttgacie. I zobaczył tam taką dużą biblię, która mu się bardzo podobała. Należał do kościoła Ewangelicko Augsburskiego więc miał kontakt z biblią. Zobowiązał się, że jeżeli kiedykolwiek w życiu taką biblie dostanie to będzie ją sumiennie czytał. Ale taka biblię niełatwo dostać, czy kupić bo jest droga i rzadko występuje. Jego rodzice zachęcali go do czytania, ale on zawsze odmawiał! Jak będę miał taką wielką biblię - mówił- to będę czytał. Później ożenił się. Żona była wierzącą kobietą i też zachęcała go do czytania, ale on nie był zainteresowany. Zdobył zawód stolarza i tak żył bez biblii. Nie znał biblii i do kościoła nie chodził. Żona mu nieraz przypominała o tym ślubowaniu, ale on zawsze mówił: „Jak taką dużą biblię dostanę to będę czytał!” Któregoś dnia na krótko przed emeryturą dostał zlecenie zrobienia czegoś w domu pewnej starszej pani. I pierwszą rzeczą, którą zauważył jak wszedł do jej domu, to leżącą na regale dużą biblię. Bardzo go zainteresowała. Wykonując swoją pracę co chwilę zerkał w kierunku tej biblii. Ten dom był trochę zaniedbany i po zakończeniu pracy zaczął tak nieśmiało z nią rozmawiać, że chętnie by wykonał dalsze prace. Ale ta starsza pani odpowiedziała że nie ma funduszy na dalsze prace i nie może mu dać zlecenia. On nieśmiało zaproponował: Proszę panią, a może zrobimy w ten sposób. Ja wykonam te prace, które są do wykonania, a pani da mi ta biblie jako zapłatę. Ta pani pomyślała przez chwile i powiedziała: „w porządku”. On tydzień czasu tam pracował i po tym tygodniu dostał biblię. Dumny przyszedł do domu i pokazuje żonie:” Proszę bardzo mam dużą biblię! …ale jej nie czytał. Żona któregoś razu powiedziała, że przecież obiecałeś Panu Bogu, że będziesz czytał. Oj widzisz – odpowiedział – te okucia są zepsute i jak te okucia zrobię to będę czytał. A więc szukał wymówki, aby w jakiś sposób wykręcić się. Ale czas leciał i wreszcie został emerytem. Któregoś dnia doszło do sporu pomiędzy małżonkami i żona powiedziała: „Jak ty nie zaczniesz tej biblii czytać to ja wezmę tę biblie i Ci wyrzucę. I w końcu zezłoszczony powiedział, że zrobi te okucia. Znalazł taki stary pasek i zaczął robić. Ale żona mówi: a może spytaj specjalistę jak to zrobić? Odpowiedział: Ja potrafię wszystko, ja zrobię sam. No i zaczął z tego starego paska robić te okucia. Robił pół dnia i zakończył pracę i przyszedł do żony mówiąc: popatrz nareszcie zrobiłem. Próbuje zamknąć tą biblię, ale okazuje się, że ten pasek jest za krótki i nie da się zamknąć. I wtedy powiedział: Ooo… ja stary osioł myślałem że ja wszystko potrafię, a zwykłego okucia nie jestem w stanie zrobić. Następnego dnia poszedł do księgarni i kupił biblię i zaczął czytać. Tą dużą położył na widocznym miejscu. Później gdy był na tej wystawie i opowiadał tę historię powiedział: „Ja gdy spoglądam na tą biblię to cały czas odzywa się we mnie sumienie, że ja całe życie okłamywałem Boga. Dopiero teraz na starość zaczynam czytać biblię, a powinienem zacząć jako dziecko. I mówi: Proszę pana, czy pan jest zainteresowany tą biblią? Bo ja mogę ją panu dać." Ja mu obiecałem, że będę o tej biblii mówił i o historii związanej z jego życiem. Jest to historia człowieka, który cały czas obiecywał Bogu, że będzie czytać biblię, ale szukał wymówki, aby tego nie robić.

6. KODEKSY I MANUSKRYPTY - WYSTAWA BIBLII

GABLOTA 6

W tej gablocie pokazne są najstarsze rękopisy, które związane są z tekstem Pisma Świętego. Dla tekstu hebrajskiego najważniejszym kodeksem jest tzw. kodeks z Aleppo, a drugim kodeks Leningradzki. Kodeks z Aleppo został napisany przez żydowskiego uczonego w X stuleciu Mosze Ben Aaron Ben Aszer to znaczy Mojżesz syn Aarona syna Aszera i był to najlepiej opracowany tekst z IX i X wieku.

Kodeks z Aleppo. Jeden z dwóch najważniejszych rękopisów Starego Testamentu z tekstem masoreckim. Przez wiele wieków stanowił punkt odniesienia jako najdokładniejszy tekst Biblii Hebrajskiej.

Otóż tekst hebrajski składa się tylko ze spółgłosek. Nie ma samogłosek. A do czytania potrzebne są samogłoski. Rabini Żydowscy uczyli się tekstu na pamięć. Oni wiedzieli nawet jakie samogłoski zastosować, ale z biegiem czasu ta znajomość już zanikała i zaistniała potrzeba wprowadzenia samogłosek. Do tekstu spółgłoskowego masoreci, czyli ci uczeni żydowscy, którzy zajmowali się tekstem biblijnym, wprowadzili samogłoski, czyli taki system punktów i kresek, które podpisywali pod spółgłoskami, nad spółgłoskami, albo wewnątrz spółgłosek. W ten sposób dzisiaj możemy czytać tekst hebrajski bezproblemowo, bo wiemy jaką samogłoskę zastosować do tego tekstu spółgłoskowego.

Natomiast dla tekstu greckiego najważniejszymi kodeksami to są: kodeks Watykański, kodeks Synajski i kodeks Aleksandryjski. Wszystkie pochodzą z IV wieku.

KODEKS WATYKAŃSKI - Jest jednym z najstarszych i najlepszych rekopisów greckiej Biblii i datowany jest na IV wiek. Od ponad 500 lat przechowywany jest w Bibliotece Watykańskiej. Kodeks zachował się do dziś w bardzo dobrym stanie, ponieważ nie był zbyt często używany.

KODEKS  SYNAICKI - najstarszy, pochodzący z IV wieku, manuskrypt Nowego Testamentu. Uchodzi za jeden z najlepszych rękopisów Nowego Testamentu. Kodeks został odkryty przez Tichendorfa w 1844 roku.

 Po prześladowaniu chrześcijan rzymski cesarz Konstantyn postanowił zafundować kościołom chrześcijańskim szczególnie tym nowobudowanym, albo tym większym, kodeksy biblijne. I tutaj może taka ciekawostka. W starożytności pisano na zwojach, natomiast uczeni przepisywacze chrześcijańscy wprowadzili kodeks, czyli książkę. Bo kodeks oznacza książkę, czyli poszczególne karty łączone w grzbiecie aby wtedy łatwiej było szukać. Z około 50 egzemplarzy, które powstały na zamówienie cesarza Konstantyna ocalały 3 prawie kompletne i kilka jeszcze w takich fragmentach.

Kodeks watykański jest zachowany w bardzo dobrem stanie ponieważ był bardzo mało używany. A od ponad 500 lat znajduje się już w bibliotece watykańskiej.

Najcenniejszym kodeksem z tych trzech głównych powstałych w IV wieku jest kodeks Synajski. Bardzo dobrze napisany, zawiera niewiele błędów. Bardzo dobry kopista pisał ten tekst. Ciekawa jest historia odnalezienia tego zwoju. Który został odnaleziony w klasztorze na górze Synaj przez Tischendorfa, niemieckiego uczonego w 1844 roku. Otóż Tischendorf, orientalista, teolog postanowił odszukać tzw pratekst biblijny. Wtedy istniała taka teoria, że istnieje jakiś pratekst i on z tą myślą wyjechał na Bliski Wschód. Szukał wszędzie tych najstarszych egzemplarzy i wreszcie znalazł tekst, który wywiózł do Niemiec, ale z uwagi na to, że mnisi podnieśli hałas, że ten tekst został ukradziony, Tischendorf przekazał go carowi rosyjskiemu, który protektorat miał nad klasztorem przy górze Synaj. Następnie za czasów komunistycznych Stalin sprzedał go bibliotece londyńskiej i kodeks ten znajduje się teraz w Bibliotece Narodowej w Londynie. Tam jest teraz przechowywany ten egzemplarz.

Dwa kolejne małe egzemplarze to najstarsze zabytki piśmienne.

OJCZE NASZ - Modlitwa Pańska w języku-staroniemieckim pochodzącą z manuskryptu z roku około 800. Biblioteka St. Gallen (Szwajcaria)

Drugi zawiera również modlitwę Pańską Ojcze nasz, a rękopis znajduje się w Uppsali w Szwecji. Pisany jest na purpurowym pergaminie srebrnymi literami zwany jest często Kodeksem Argenteus, czyli Kodeks Srebrny, albo Biblia srebrna.

PAPIRUS P 72 BODMER - grecki rękopis pisany na papirusie w formie kodeksu, datowany na III, lub początek IV w. Zawiera kompletne  trzy powszechne listy: 1 list Piotra, 2 list Piotra i list Judy. Pierwotnie od 1959, przechowywany był w Cologny w Szwajcarii, obecnie w Bibliotece Watykańskiej.

PAPIRUS  BODMERA. Bodmer to szwajcarski przemysłowiec, który skupywał stare rękopisy. Otóż znaleziono rękopis pochodzący z końca III wieku i początki IV wieku, który zwierał dwa listy Piotra i on odkupił ten egzemplarz, który przechowywany był początkowo w Szwajcarii, a następnie podarował go bibliotece Watykańskiej i dzisiaj znajduje się w Watykanie. Jest to replika wykonana w bibliotece watykańskiej na papirusie tak dokładnie jak wygląda oryginał.

Poniżej 7Q5, fragment zwoju papirusowego znalezionego w grocie 7 w Qumran.Rękopisy z nad Morza Martwego zostały ukryte w grotach przed rokiem 68 n.e. gdy wojska rzymskie zdobyły Qumran podczas tłumienia powstania żydowskiego.

Ten fragment zwoju napisany w języku hebrajskim znaleziony w Qumran pochodzący z około II wieku przed Chrystusem. To były najstarsze teksty jakimi dysponujemy odnośnie Pisma Świętego. Gdy porównano te najstarsze pochodzące z II wieku przed Chrystusem z tymi które znaliśmy przed odkryciem w Qumran, a najstarsze pochodziły z około X , XII wieku, okazało się, że jest to ten sam tekst z nielicznymi pomyłkami, ale nie istotnymi pomyłkami.